SLOVENIE - KROATIE
(week 2)

Zomertijd
Met een heerlijke rustdag beginnen we die tweede week (eigenlijk zijn we al langer dan een week weg, ik noteer niet precies op welke dag we wat deden, dat is voor u als lezer totaal niet interessant. Ook niet hoe laat we ergens weg gingen of koffie dronken. Dat we dat doen zal u een zorg zijn. U doet het zelf ook op uw eigen manier. Hooguit als het van pas komt vermeld ik u zulke bijkomstige zaken, het gaat veel meer om het geheel van de reis).
Rustdagen zijn soms ook goed om alle stress even weg te laten zakken. De regen steeds onderweg, de storing die we moesten oplossen, dat geeft van binnen geen rust. Een camperaar is uiteraard niet iemand die het liefst aan het strand ligt en 14 dagen niets wil doen, hij is altijd onderweg, voortdurend bezig. Maar dat zijn dan de normale bezigheden, onderweg zijn, zorgen voor de camper, genieten van alle dingen, pauzes maken, stadjes bekijken en noem maar op. Wordt het programma anders - en iedere camperaar krijgt er wel mee te maken - dan geeft dat altijd onrust. En in de vakantie zoek je juist rust. Ook al ben je veel onderweg. Veel camperaars zitten ook heerlijk ontspannen achter het stuur. Dat zie je direct. Even zwaaien als je een collega tegen komt (nou ja, als het niet al te druk is) en verder maar weer.
De dag erop beginnen we eerst in Sibenik met wat zakelijke beslommeringen, o.a. vanwege een storing in de voeding van de laptop. gelukkig heeft het thuisfront uitgezocht waar we het beste heen kunnen en zo vinden we even later wat we hebben willen. Dan zetten we koers naar de Krka-watervallen, een beroemd gebied, waarin de rivier de Krka over vele kleine en grotere watervallen naar beneden komt. Een schitterend natuurgebied, waar we niet voor het eerst zijn. De eerste keer was in 1972, de tweede keer een jaar of vijftien later. Beide keren was het een gebied wat vrij toegankelijk was en waar je met de auto in de buurt kon parkeren. Door gemaakte foto's hebben we er prachtige herinneringen aan. Wat de tweede keer opviel was dat we de locaties van de eerste keer niet konden terugvinden. En dat was nu weer zo. Het gebied was compleet veranderd. Ook de exploitatie was compleet anders. De toegang was nu hoog boven het rivierdal, zodat we te voet een lange wandeling de diepte in moesten maken. Een voetpad wat veel langer leek dan de aangegeven 875 mtr en zo steil dat je kuiten al snel zeer begonnen te doen. Gelukkig konden we terug met de bus naar boven! De enkele doorzetter die we tegen waren gekomen om toch naar boven te lopen liep verschrikkelijk te zweten en zeeg om de haverklap op een bankje aan de kant neer. De kilte van de laatste week had nu ook plaatsgemaakt voor meer voorjaarstemperaturen en een droge dag.

UNESCO
Beneden bij de loop van de rivier aangekomen, was het gebied echt toeristisch gemaakt. Met veel meer voorzieningen zoals looppaden en bruggen, zodat je aan de ene kant niet zomaar overal heen kon waar je zelf wilde, maar door de gemaakte "vlonderpaden" op plekken kwam die voorheen niet bereikbaar waren.
Een schitterende belevenis om het water op zo veel plaatsen en zo overal dwars doorheen naar beneden te zien bulderen, met grote kracht en donderend geraas stort het zich de diepte in. Logisch dat een dergelijk gebied voortdurend aan veranderingen onderhevig is. Bovendien zal er al naar gelang het seizoen veel of weinig water stromen. Door de vele regenval was het nu juist bijzonder heftig. De plekken waar we vroeger in het water konden lopen - en dat was op de meeste plekken destijds - leken nu stuk voor stuk onveilige bruisende en kolkende watermassa's. Prachtig ook om ondanks het bulderende water lopend door de verschillende waterpartijen toch steeds de kwakende kikkers te horen en de vogels, die hun hoogste lied fluiten.



              Kolkend water aan alle kanten                                     Fotografe bezig                                                         Detailopname, libelle

We blijven - met enkele anderen - die nacht op de parkeerplaats van de watervallen overnachten. Parkeren is er tenslotte gratis, kamperen mag niet. De volgende dag volgen we de kustweg langs Primosten, een fotogeniek dorpje op een schiereiland en richting Trogir. Dalmatië heet de streek langs de kust. Lang geleden een aparte provincie maar al lang onderdeel van Kroatië. Al rijdend genieten we elke keer van de nieuwe baaitjes en plaatsen er langs. We nemen de tijd om rustig verder te gaan. Het weer is zonnig en rustig, hoewel er af en toe een bui dreigt Het stadje Trogit vereren we met een bezoek. Van tussen de kale bergen komen we ineens in een liefelijk stadje aan dat nodigt om er even af te stappen. Een klein oud centrum met, zoals vaker, nauwe straatjes waar je kruip-door-sluip-door kan spelen. Het verbaast ons dat de architectuur van de gebouwen soms in perzische stijl is uitgevoerd, maar dat heeft ongetwijfeld zijn historische betekenis. De stad is ommuurd en mag op bescherming van de UNESCO rekenen.




                        Gevel, perzische stijl                                              Oog voor detail                                               Souvenirs in alle soorten

Tenenstrelend
Uiteindelijk komen we deze dag terecht op een camping net onder Split (in Stobrec). Zo kunnen we de volgende dag deze stad met een bezoek vereren. Een busverbinding brengt je direct in het hart van de stad. De stad is ontstaan rond het 1700 jaar geleden gebouwde paleis van de Romeinse keizer Diocletianus. Wie de maquette (zie afbeelding) goed bestudeert en dan de stad bekijkt ziet duidelijk hoe een en ander geweest is.
Aanvankelijk was er niets, toen werd er een groot ommuurd paleiscomplex gebouwd en vervolgens bleef de stad beperkt tot dat gebied. Pas veel later begon de stad zich uit te breiden en werd deze streek drukker en drukker. Thans is het een toeristisch ingestelde stad, de restanten van het paleis zijn deels vervangen door allerlei soorten bebouwing. In het nauw van de straatjes en steegjes word je aan alle kanten omringd door souvenirverkopers en terrasjes. Gepoogd wordt de sfeer van weleer op te roepen.



                       Het centrale plein met restanten van het paleis en kathedraal                                                                 Plein van de republiek

Een paar soldaten van een Romeins cohorte lijken zo uit het verleden weggelopen te zijn, ze trekken de aandacht, gaan welwillend op de foto met wie dat wil, maar weten daarna hun hand uiteraard op te houden. Dat verleden is bij deze mannen ineens snel voorbij als een van beiden even later op de mobiele telefoon kijkt...In een soort ontvangsthal van het paleis wordt, zodra een gids tekst en uitleg gaat geven door een klein koortje in strak gesteven overhemden hun zangkunst aangeheven en de sfeer van weleer naar voren geroepen. Duidelijk is terug te zien waar verschillende onderdelen van het paleis waren. Het onderste gedeelte met zijn bijna naargeestige kale ruimtes is op zich al een bezoek waard. Wat hoger lag het woongedeelte van de keizer. Het valt ons op dat je in de verschillende bouwwijzen allerlei stijlen tegenkomt. De klassiek Romeinse, Griekse, Egyptische (er zijn nogal wat sfinxen aanwezig!), Perzische, terwijl we op een gebouw met duidelijk Perzische ramen een Davidsster tegenkomen. Tegelijk is er een plakkaat op dat huis wat wijst op Sigmund Freud, die in dit huis wel eens twee weken heeft doorgebracht. Zal het daar mee te maken hebben, aangezien Sigmund Freud van Joodse afkomst was? Op een andere gevel zien we een inscriptie van de letters IHS (In hoc signum, in dit teken, verwijzend naar het kruis van Jezus Christus) en tegelijk een Jakobsschelp. Veel invloeden zijn dus terug te vinden!



              Smalle straten en toch terrasjes                                    Detailopnames                                                        De Davidsster



Door een viertal poorten kun je de stad in of uit, de zuidelijke poort leidt naar het havengebied. Bij de noordelijke of Gouden Poort staat een meer dan levensgroot standbeeld voor bisschop Ninski. Beroemd is zijn teen, althans die van het beeld. Vermakelijk is het om een tijdje van een afstand toe te kijken en te zien hoe iedereen die er langs komt even de teen aanraakt. Door dat te doen zou een wens in vervulling gaan, je moet er dan wel op vertrouwen, dan zal het zeker ook gebeuren. De arme man moest eens weten dat er zoveel over zijn teen gestreken werd. Ook een bezoek aan de vismarkt is aan te bevelen, al was hij tijdens ons bezoek net afgelopen en schoongespoten. Maar de reuk van de vismarkt is niet te vermijden. Ook op de gewone markt vlak bij het oude centrum is van alles te koop.




                          Vismarkt                                                     Detail vismarkt                                                En ook gewone markt is er volop

Snelle verandering
De kust onder Split - we vermelden niet altijd wanneer we aan een nieuwe dag beginnen of waar we overnachten - behoort tot de mooiste gedeelten van de hele Kroatische kust. Het lijkt een langgerekte rivièra met lintbebouwing met aan de ene zijde de zee en aan de andere de bergketen. De ruwe bergen die altijd weer anders van vorm zijn, ongenaakbaar, nauwelijks wegen de bergen in, geen bergen om in te wandelen zoals in de Alpen, ze liggen er alleen als een scheiding tussen de smalle landstrook voornamelijk gevuld met hotels, appartementen en campings en aan de andere kant het land Bosnië-Herzegowina, voorheen met Kroatië verbonden in Yoegoslavië. Ze zijn begroeid met bossen tot een bepaalde hoogte, daarboven steken ze hun kale rotsen alleen maar naar boven. Tot in de wolken die zich er nog steeds elke dag tot dreigende buien ontwikkelen. Daarnaast, aan de andere zijde, de zee en de eilanden in de zee. Brac, Hvar, de twee grote eilanden waar veerboten over de vandaag spiegelgladde zee mensen heen-en-weer brengen. We passeren schitterende baaien, rijden heel veel parkeerplekken voorbij, hoewel je op elke bijna wel even zou willen blijven staan. Plaatsen als Omis en Makarska zijn de moeite waard om even te blijven hangen. Wat we dan soms ook doen. Aan de haven is het altijd boeiend, het water altijd in beweging, vertrekkende en aankomende schepen, mensen uit alle richtingen van Europa. En die kleuren, het water, de zon, de lucht, altijd weer anders en boeiend. Zo zakken we de kust af.












Bij de plaats Plocé verandert de omgeving ineens sterk. De massieve bergen die het land scheiden van Bosnië-Herzegowina lijken te wijken, een brede rivier, de Neretva, stroomt ineens onder onze voeten door en even later naast ons. Een brede delta opent zich, het land is ineens groen en vol van tuinderijen. Tractoren rijden af en aan en overal verschijnen fruitstalletjes langs de weg. Je lijkt ineens in een compleet ander landschap te zitten. Niet voor niets dat hiervandaan ook een makkelijke weg naar het buurland is, richting Mostar. Ook daar willen we nog een kijkje nemen, maar ons eerste doel is Dubrovnik. Ergens vinden we een plek langs het water bij een zijarm van de Neretva, we vragen de bewoners of we er staan mogen en dat is direct in orde. Zo luisteren we bij het dalen van de duisternis naar het kwaken van de kikkers en een hond die in de verte blaft, terwijl de inmiddels weer opengetrokken lucht (zonder dat er een spat regen viel) weer scherp aftekent tegen enkele overgebleven wolken die inmiddels zwart lijken te zijn door de invallende duisternis.

Merkwaardigste grens
In de vruchtbare en tegelijk drukke vlakte van de Neretva, is het zo totaal on-Kroatisch dat we weer even moeten wennen zodra we op de gewone weg zijn teruggekeerd en direct een stijging aanvangen de bergen weer in. De ruigte en leegte treft ons weer, de kustlijn is mooier als nooit tevoren. En overal zijn eilanden voor de kust, totnutoe hebben we nog niet een keer de leegte van de zee in kunnen kijken. Ineens is er een merkwaardig verschijnsel. De kuststrook van Kroatië is maar smal en wordt naar Dubrovnik toe steeds smaller. Maar ineens blijkt Bosnië een badplaats te hebben waar de weg van Split naar Dubrovnik dwars doorheen loopt. Dus 1 km voor Neum ineens: halt, grenspost. En serieus dat ze de zaken nemen! Een lange rij heeft zich gevormd en nauwkeurig wordt door zowel de Kroatische als de Bosnische douane de stukken bekeken. We mogen verder, telefoon in de uit-stand om niet verrast te worden met een bedrag dat buiten de belbundel valt, nauwelijks zijn we de stad door (die kennelijk op sommige gebieden interessant is!) of een nieuwe grenspost kondigt zich aan. Nu eerst de Bosnische en dan de Kroatische. Ze nemen het gelukkig iets minder serieus omdat ze waarschijnlijk weten dat we net al doorgelicht zijn en wellicht alleen maar verder. Een grenspost omdat beide landen kennelijk niet tot overeenstemming konden komen, een onzinnig stukje bureaucratie en geldverspilling. Maar ja, zo heeft Bosnië uiteindelijk toch één echte badplaats voor zichzelf!
We draaien het schiereiland op met o.a. de plaats Ston. Op zich een klein gehucht maar opvallend door de lange muur die als een Chinese muur zich over de berg voortwentelt. Een rest uit het verleden toen deze plek de noordelijkste verdedigingsplek was van de republiek Dubrovnik. Tevens diende de uitzichtposten om de lucratieve zoutvlaktes te beschermen. van boven af zie je ze net buiten de muren liggen, maar ze zijn buiten gebruik.
Door een tip van een ander stoppen we later in Orasac, waar we op een terrassencamping een heerlijke plek vinden. Van hieruit het "strand" bereikbaar, nou ja, wat hier dan strand heet. Ten eerste een diepe en steile afdaling en vervolgens een barretje en wat stukken steen om het water te bereiken en zelfs een piepklein grindstrand. Maar een gezellige en goedkope camping, zeker in vergelijking met de cote-d'azur-prijzen bij Dubrovnik. En de volgende dag kunnen wij met de bus naar de stad Dubrovnik. Uiteindelijk het doel van onze reis.



Phoenix



                    Dubrovnik vanaf zee                                                     Stevige muren                                              Vernieuwde terracotta daken

Dubrovnik is als een Phoenix uit de as herrezen. In de oorlog van '91 werd de stad aangevallen en vreselijk beschadigd. Wie goed rondkijkt ziet de herstellingen, o.a. de vele compleet nieuwe daken, plekken van muren die duidelijk hersteld zijn. Niets is er meer echt van die oorlog te vinden en daardoor is de stad in oude luister hersteld. Ik heb op youtube filmpjes gezien van de aanvallen op de stad. Oorlogsgeweld vanuit de lucht en vanaf oorlogsschepen vanaf de zee. Angstige mensen die weggekropen zitten in de schuilkelders en de havens vol met plezierjachten die uiteengereten worden door moordend metaal.
De oorlog is altijd weer een onbegrijpelijk iets, de machtswaanzin die zich uit in niets ontziend grof geweld, de voortdenderende dodelijke machinerie die niets begrijpt van leven en liefde, van erfgoed en cultuur, de barbaren die er vreugde in scheppen om dodelijk geweld lukraak ergens neer te laten komen, de zinloosheid van het landjepikspel dat geen enkel doel dient, dat speelde zich hier allemaal af. De baaien en havens waar nu vrolijkheid heerst en de zon stralend haar lach uitstrooit over mensen in vrolijke vakantiekleding, de Stradun, de hoofdstraat, eens volkomen verlaten, nu weer vol van paraderende mensen over de spiegelgladde gepolijste kalkstenen tegels, het ademt alles een totaal tegengestelde sfeer uit met die van de beelden van toen. Er moest dan ook een bedrag van iets minder dan 2 miljard Euro neergeteld worden, voor het alles weer zo kon worden. En gelet op de af en aan rijdende bussen die evenzovele keren mensenmassa's uitspuwen om door de poorten heen opgeslokt te worden door de stad, lijkt het alsof er niets gebeurd is. Zo ziet de stad er ook uit. En zo is ze het waard opnieuw bezocht te worden.
Vanaf het busstation wandel je zo door de prachtige Pilepoort de stad in en wordt al direct geconfronteerd met een van de mooiste en beroemdste bezienswaardigheden, de Onofrio, de grote fontein, waarvan veel prachtige beeldhouwwerken verloren zijn gegaan. Een wandeling door de straten is een genot. Dubrovnik is niet zo overspoeld met toeristenkraampjes als Split, hier kun je nog gewoon alle gebouwen bekijken. het loont zich de details te bekijken, de functie die het gebouw ooit eens had, paleizen, het muntgebouwen, kathedralen, kloosters, het bevindt zich allemaal binnen de muren.



                    Prachtige gebouwen                                              Goed gerestaureerd                                               Oog voor detail

Uiteraard zijn de muren van de stad het meest beroemd. Ze vertellen hun eigen verhalen, vanuit het verleden. Al in de 7e eeuw ontstond hier een stadstaat, gebouwd door vluchtelingen uit het Griekse Epidaurus, de geschiedenis verhaalt verder van Romeinen, Slaven, Avaren, Napoleon en de Habsburgers, die de stad zich toeëigenden. De naam Dubrovnik kreeg het ook pas toen de Oostenrijkers het onder Habsburgse heerschappij dwongen. En de Serven en Montenegrijnen poogden in 1991 dus opnieuw de stad in bezit te krijgen.
De muren omklemmen de eeuwen van historie en hebben zich uiteindelijk nooit laten overwinnen. Een wandeling over die muren, helemaal rond ja, is dan ook een must. Bovendien krijg je zo een duidelijk overzicht van de stad. En je komt op de torens die de stad ooit verdedigden. De breedte en hoogte zijn af en toe heel imponerend, je kijkt neer op de straten, maar ook in achtertuinen en op de kledinggewoontes van de Dubrovnikkers, gelet op de waslijnen. Kennelijk waren wij op de wekelijkse wasdag aanwezig. De alom aanwezige rode terracottadaken zijn beeldbepalend, beneden zie je de volle straten, buiten de muren loop je langs het losstaande fort en zie je het gekrioel in de havens, de panorama's blijven in één woord elke keer schitterend.



                          Wasdag                                                     Maar dan ook alles                                              Uitzicht door een schietgat

En na de muurwandeling en vast en zeker het genot van een drankje, op de muur of een terrasje elders, of in de beroemde Buza-bar (Buza betekent gat in de muur), die buiten de muur ligt en een schitterend uitzicht over zee biedt, na die muurwandeling is het tijd voor een bezoek aan de haven. Aan de voet van de massieve hoektorens wandel je rond en geniet van het drukke botenverkeer en uiteraard laat je je verleiden een minstens drie kwartier durende tocht te maken met een van de vele boten. Langs de muren, naar het fort, rondom het Lokrum-eiland voor zonaanbidders, langs verborgen grotten en steeds uitzicht op de stad. Een heerlijk genot. Wie de dag afsluit met een diner in de binnenstad zal ontdekken dat het aantrekkelijke van deze stad ook zijn prijs heeft, de goedkope tarieven van elders hoef je hier niet te verwachten.
Wij waren met de bus, die rijdt langs de kust tot aan de haven waar de grote cruiseschepen aanleggen. Daarna neem je de bus naar het centrum. Let op: een kaartje aan het loket kopen is goedkoper dan in de bus.En de lijn 12 die wij hadden van en naar Orasac gaat terug een andere route dan heen, zodat je terug nog een keer een machtige blik van boven over de oude stad krijgt.


Tenslotte nog enkele foto's



   Een bijzondere deurklopper                              De machtige torens aan de haven                                        Gedetailleerde afwerking
   Let op detail (klik om te vergroten)
   Zou er water uitkomen als u klopt?
Top - Volgende pagina