Opstapkip - homepage

Lage wolken en regen, toch prachtige plaatjes

Russisch Roest
We rijden dezelfde kustweg weer terug (een andere is er niet), maar ineens is hij helemaal niet zo mooi meer als gisteren. De kleuren variëren nog tussen grijs, wit en zwart en het zicht bedraagt af en toe slechts 50 m. 135 km verder bij de ‘Tana bru' (brug over de Tana) zijn we weer in de bewoonde wereld. Doordat nu een tweetal wegen samenkomen en enige tijd samengaan is het ineens een 'stuk drukker'. Stel u daar niet teveel van voor! Het gas hoefden we geen enkele keer in te houden voor anderen en ongehinderd reden we door. We weten eigenlijk niet eens meer hoe lang geleden het is dat we een stoplicht hebben gezien. Hoe zien die er ook al weer uit?
Enige tijd later (we rijden inmiddels weer op de E6, die nu vanuit Oslo aan het laatste stuk naar Kirkenes bezig is) komen we bij het Varangerfjord, het grootste fjord van Noorwegen. Tot 55 km. breed! Ook de weg langs de Noordkant van dit fjord schijnt mooi te zijn, maar dat zou te ver weg voeren. Opvallend is wel dat dit gedeelte van Noorwegen minder op het toerisme is ingesteld. Minder parkeerplaatsen, weinig souvenirstalletjes.
Terwijl het rijden langs dit fjord juist zo prachtig is. Overigens is het weer na het verlaten van de hoogvlakte weer helemaal opgeknapt en de zon straalt weer heerlijk. We stoppen uiteindelijk op een primitief plekje, treffen daar een Deens stel aan en hebben nog heel wat uitwisseling van vakantieervaring. Zij zijn dwars door N. gegaan om hier aan het eind in Kirkenes met de Hurtigrute mee te gaan. Volgens hen hoef je, als je deze omgekeerde route neemt voor de auto niet te betalen. Waarschijnlijk omdat je dan geen kuddedier bent, en doet wat iedereen wil (op die boten kunnen maar een 40 auto's mee en dus geen campers). In 5 dagen varen ze zo de hele kustweg terug tot aan Bergen. Een geweldige mooie route.

Even verderop verlaten we de E6 om naar het dorpje Bugøynes te gaan. Een eenzaam vissersdorpje op een landtong. Dit dorpje is (let op!) het enige dorpje hier in het Noorden dat in WO II in door de Duitsers niet is platgebrand of gebombardeerd. Inmiddels is ons meer als ooit duidelijk geworden dat hier in de 2e WO ontzettend door de Duitsers is huisgehouden. Gelet op de vele monumenten, op dat wat we gezien en gelezen hebben, moet het er hier heel heet aan toe zijn gegaan.
Bugøynes is een dorpje waar we voor het eerst iets gaan merken van de Russische invloed. Die zal vanaf nu steeds sterker worden. Het is hier te zien aan een enkel huis, maar meer nog aan het roest.
Iemand had gezegd: als je een schip ziet dat roestig is, dan is het een Rus. In de haven van Bugøynes trekken enkele vissersschepen onze aandacht.
Als u ooit wilt zien hoe een verroest schip eruit ziet, moet u deze haven maar eens bezoeken. Kolossale schepen, complete fabrieken, waar onze vissersvloot bij in het niet valt, maar niets anders dan een bonk roest. Je houdt het niet voor mogelijk. Terwijl ik me op de kade tussen de schepen waag en Russische blikken m'n gangen nieuwsgierig nagaan, heeft mijn vrouw een hele conversatie met een van deze vissers. Hij komt uit Moermansk. Ze zijn hier om het schip te schilderen.Ja, lach niet: er wordt gewoon over het roest heen geschilderd. Ziet er prachtig uit. Maar straks als ze weer voor drie maanden de zee op gaan? Want dat doen ze, ze blijven drie maanden achtereen vissen. Hun diepgevroren vis wordt onderweg opgehaald en zal voor het grootste deel naar West-Europa gaan! Als roestbakken komen ze straks weer terug. Om opnieuw geschilderd te worden. Klik de foto's maar eens aan!

Onze camper parkeren we uiteindelijk langs deze weg, waar op een grasveld naast het fjord nog enkele andere kampeerders (Finnen) de nacht gaan doorbrengen. Opnieuw genieten we van een stralende avond en nacht (althans gedeeltelijk...) en zien de middernachtzon stralend tussen de wolken door. Je blijft je erover verwonderen dat de schepping zo in elkaar zit en hoe geweldig dat allemaal is.
Doordat de noord-zuid as van de aarde exact 23 graden 27minuten scheef staat, komt ook in een bepaald gebied van de aarde op de kortste dag de zon in het noorden boven de horizon. U berekent dat gebied door die 23gr. 27mn. af te trekken van de 90 breedtegraden , dus komt u uit op 66gr. 33mn. noorderbreedte oftewel de poolcirkel! Zo simpel werkt dat. En in dat onmetelijke heelal mag een mens als nietig aards wezen genieten. Geroepen om God de Schepper volop te loven.

Einde van Noorwegen
De volgende morgen rijden we verder richting Kirkenes. Als laatste plek van de E6 ligt dit helemaal tegen de Russische grens aan. De weg is stil en lang. Voert werkelijk door niemandsland. Geen enkele bebouwing, alleen maar toendra's, heuvels, meren, moerassen en vlakten. Maar ineens zijn ze er weer: rendieren. Verschillende keren

moet een stevige rempartij een aanrijding voorkomen. En je kunt niet zeggen dat je er niet voor gewaarschuwd bent. Een maximumsnelheid is er niet voor niets!
De tekenen dat we in de nabijheid van Rusland worden sterker. Af en toe zien we een auto uit Rusland. Vlak voor Kirkenes worden we gewaarschuwd niets te fotograferen, borden in het Noors, Engels en Russisch. Plaatsnamen worden ook in het Russisch weergegeven en de weg naar Moermansk ligt voor ons. Volgens onze reisgids moet er onderweg, in Neiden (daar waar we morgen terug zullen komen om naar Finland af te zakken (jawel thuiszitters, we komen eraan!) een Russisch orthodox kapelletje zijn. Overblijfsel uit de tijd dat dit deel helemaal Russisch was (als u de kaart bekijkt kunt u dat wel begrijpen). We zoeken het op, maar komen eerst bij de gewone lutherse kerk terecht. Ook deze valt op door z'n eigenaardige bouw. Enigszins verwant aan de staafkerken uit het zuiden en toch heel anders. Even later vinden we een het kapelletje. Maar let vooral op het verkleinwoord! Want het is niet meer dan een hondenhokformaat! Bovendien door een Russische priester destijds eigenhandig gebouwd. Meer dan 2 personen kunnen er niet in..... We hadden ons iets anders voorgesteld bij die verwijzing naar een laatste restant van de Russische tijd.
Terwijl je denkt aan het eind van de wereld te zijn, na zoveel niemandsland, kom je in Kirkenes ineens in een drukke fabrieksstad. Ook hier het Russisch roest weer volop aanwezig. We nemen een kijkje in de stad, vervolgen de weg richting Moermansk en komen dan bij de berichte grenspost Storskog. In het politieke spel tijdens de koude oorlog althans.

Een gewaarschuwd mens...
Zoek de verschillen?

Maar ook nu nog is de grenspost omgeven door geheimzinnigheid en het Russische deel onttrokken aan het gezicht. Wachttorens steken boven alles uit, maar zijn kennelijk niet bevolkt. Toch ervaar je nog steeds de resten van het ijzeren gordijn. We gaan naar de uiterste hoek van Noorwegen, helemaal hoekje tegen de grens van Rusland aan: Grense Jacobselv. Oftewel: de ‘grens van de Jacobsrivier'. Het laatste deel van deze weg loopt naast deze grens. We zien aaan Noorse kant soldaten lopen, worden door borden gewaarschuwd vooral geen Russisch militairen of materieel te fotograferen en zien links (N) en rechts (R) wachttorens staan. Verder een ontzettend woest en ruig gebied waar we door heen rijden. Niet voor te stellen. en te begrijpen dat hier niemand wonen wil. Wat moet je in deze uithoek zoeken? En toch trekt het mensen. Ook toeristen. Hoewel volgens de boekje hier bijna niemand komt, blijkt het tegendeel.
Als we aan het einde van de weg uitkomen staan we daar met verschillende andere campers stil voor de machtige Willem Barentszee. Twee Nederlanders, een Zwitser, enkele Duitsers, een Fin, we staan daar die nacht met zo'n 6 andere kampeerders. Helaas is het weer op dit moment grauw geworden en regent het vanaf dat we in Kirkenes waren. Behalve de weg en het gebied erom heen, zien ook de zee en de rotsen er even saai en donker uit. De regen lijkt maar niet op te houden. Het typeert iets van de geheimzinnigheid waarmee dit hele gebied omgeven is. Zowel de geslotenheid van Rusland die nog steeds ervaren wordt, alsmede de historische betekenis van dit deel van de wereld, denkend bijv. aan Barentsz's reis naar Nova Zembla. Iets wat voor ons nuchtere moderne Hollanders vaak heel ver van ons dagelijks leven vandaan lijkt te zijn, terwijl al die historische gebeurtenissen toch de huidige tijd hebben gevormd.
Het idee aan deze zee te staan, uit te zien en te mijmeren over hen die via deze zee op machtige ontdekkingstochten gingen, dat alleen al is een prachtig iets. Juist de ontdekkingstochten heeft de mens(heid) ook steeds geleerd dat hij niet alleen op de wereld is. Nou ja, geleerd.... soms lijkt die mens(heid) er nooit iets van geleerd te hebben.

Grenspaal Noorwegen en (overzijde) Rusland Het kan nog alle kanten op... Grense Jacobselv Hier gaat de weg niet verder, de zee nog eindeloos....

We voelen onszelf een beetje als een ontdekkingsreiziger. Genieten er van in ons kleine huisje en daarmee ook kleine wereldje (hebben de laatste weken nauwelijks iets van nieuws gehoord, af en toe even op kranten.com wat headlines bekeken, contact met de kinderen via SMS en telefoon en de kerkbode van Barneveld snel doorgebladerd......al met al lijkt de wereld ver weg). We zeggen het tegen elkaar, hoe bijzonder het is dit allemaal te kunnen zien. Hier te zijn en daar te zijn.
We denken aan hen die in heel andere tijden leefen. Die in barre en boze omstandigheden nauwelijks iets hadden om voor te leven. Die zochten

naar de grenzen van hun bestaan, op ontdekkings- of veroveringstocht gingen.
We denken aan mensen die de krachten en machten elementen trotseerden. Bewust maar vaak ook onbewust, omdat ze niet anders konden, er aan overgeleverd waren. Die door stormen en natuurgeweld vaak alles verloren. En toch volhielden.
De eeuwen door. Het bestaan van het leven tot op de hoogte te brengen waar wij nu in de 21e eeuw op leven is een strijd van eeuwen geweest. Een zegen waar we nu van genieten kunnen, een rijkdom die vaak niet eens meer beseft wordt. Omdat het zo gewoon is.
Wie zei het ook al weer dat een mensheid die zijn geschiedenis vergeet eenmaal gedwongen is die her te beleven. Een waar woord.
Wij staan hier. Een enorme mijlpaal bereikt. Al die ervaringen bij elkaar zijn er toch heel wat: aan de Noordkaap te hebben gestaan, aan de Russische grens te staan, over de meest noordelijke zeeën uit te zien, en dat wonder van het altijd licht mee te maken. Mensen van overal vandaan te ontmoeten, kennis te maken met verschillende soorten religies, het zijn allemaal momenten van diepe indrukken. Mag je dit allemaal beleven?

De koning Oscar kapel, op de hoek van Noorwegen/Rusland

Finland
Het bleef aan de Barentszee aanhoudend regenen. Alles zag er even mistroostig uit, ook die zaterdagmorgen toen het nog harder leek te gaan regenen. Aangezien we in het zand stonden wilden we niet het risico nemen vast te komen zitten en stonden even later met de camper bij de beroemde Koning Oscar kapel. Beroemd, omdat deze kerk destijds (19e eeuw) gebouwd werd op het uitdrukkelijke verzoek vanwege de grenssituatie om meer versterking. Men wilde de Russen tegenhouden. Als antwoord kwam er geen militaire hulp, maar werd er een kerk gebouwd. Antwoord voor de vrede!
Dan gaat het weer die lange weg naar Kirkenes terug. Opnieuw overvalt ons hoe ontzettend verlaten en ruig dit gebied is. En de regen blijft maar stromen. Het houdt maar niet op ook niet als we vlak bij Kirkenes onze tank vullen met diesel van de laatste noorse kronen, om water vragen en dat krijgen en tevens merken dat op de parkeerplaats bij het tankstation er weer een open internetverbinding is. Kan de thuislezer tenminste ook weer op de hoogte gehouden worden. In Grense Jacobselv was er helemaal niets, daar kon ook de telefoon geen signaal meer ontvangen. Verder lijkt het wel alsof je overal in Noorwegen signaal hebt. Als ik dan nog eens terugdenk aan jaren geleden. Dan stond je op een camping in het buitenland en wilde je naar huis bellen. Aansluiten in de rij voor de cel..... anderhalf uur wachten. Dan zijn de tijden wel heel sterk veranderd!
Inmiddels komt de grens in zicht. Er staat tussen Noorwegen en Finland nog een echt hekwerk. Zelfs de rendieren komen niet zomaar het land uit blijkbaar. Verder is er geen mens te zien en met een vaart van 30 km laten we Noorwegen achter ons en gaan het Finse land in. En u kunt het geloven of niet, maar binnen de kortste afstand zitten we in een totaal ander landschap. De noorse bergen zijn er niet meer, de bossen en bomen zijn anders. Een grote overgang die echt zichtbaar is. Het is ineens alsof we een periode afsluiten. Het lijkt het alsof alles voorbij is, wat natuurlijk helemaal niet waar is

. We zijn nog zo ver weg dat thuis helemaal nog niet in zicht is en onderweg terug zullen we nog heel veel zien. Maar toch...
Finland wordt wel genoemd het land van de 1000 meren. Warempel, het is nog waar ook. De weg slingert zich voortdurend tussen meren door. Dennebossen groeien aan alle kanten, af en toe wat heuvelachtig en hier en daar weer een rendier. Zo vloeit het landschap in een zekere eentonigheid en toch boeiend aan ons voorbij.
Wanneer we die zondag op een camping aan een van die meren staan ervaren we weer hoe ontzettend mooi ook dat kan zijn. Ook water lijkt ineens heel anders dan wat we in Noorwegen gezien hebben. Hier gaat een kalme rust vanuit, een schoonheid die nauwelijks te omschrijven valt, die je één maakt met de natuur en innerlijk tot rust laat komen. Vooral 's avonds laat, als de zon erover schijnt. Een zon die zich (anders dan andere zondagen) de hele dag (en nacht) laat zien.

Napapiiri
Ook de volgende dag is er weer die stralende zon. Zoals het er naar uitziet wordt dit de recorddag qua temperatuur. Mijn eigen (buiten)thermometer geeft zowaar 26 graden aan. Ik vertrouw het niet helemaal, maar als een andere thermometer dan ook 25 graden aangeeft, neem ik dat toch maar aan. Zo voelt het die hele dag ook aan. Een warme dag. Tevens een reisdag. We hebben besloten maar eens een grote afstand af te leggen. Finland heeft wel een bepaalde bekoring, maar het haalt het niet bij alles wat we in Noorwegen gezien hebben. Wel begrijpelijk dat de meesten de reis naar de Noordkaap andersom afleggen, maar dan race je alleen maar door. Wij hebben nog de bedoeling langs de zweedse oostkust een en ander te bekijken en de dagen hebben we daarvoor nog nodig.
Als we op de E4 terecht komen (de doorgaande verbinding noord-zuid) kunnen we behoorlijk doorrijden.
Opvallend is weer het grote aantal meren. Weer een meer en nog een meer. En nog meer meren, een groot meer en een klein meer. Veelmeer meren dan je denkt. Overigens maakt dat het rijden door Finland nog het meest aantrekkelijk, want de weg is verder steeds hetzelfde. Bos en bos. En kadoenk-kadoenk. Over de eindeloze wegen.
Ondertussen scannnen de ogen wel steeds de kanten van de weg af, want elke keer weer is het raak en steken één of meer

rendieren pardoes voor je over. Of lopen rustig midden op de weg alsof er helemaal geen verkeer is. Door de lange weg die we die dag afleggen komen we weer bij de poolcirkel terecht. Napapiiri heet dat in het Fins. Overigens, Fins is een taal die niet te volgen is. Noors, Zweeds en Deens (talen die aan elkaar verwant zijn) zijn deels nog te volgen, je begrijpt (vaak) ongeveer waar het over gaat. Maar Fins daar kun je geen touw aan vastknopen. Fins is dan ook een van de moeilijkste talen en is verwant aan het Hongaars. Althans: zegt men, want van het Hongaars ken ik wel een en ander en kan ik aardig wat thuisbrengen.
Maar dat Fins lijkt nergens meer op. Want zeg nou eerlijk: wie denkt er bij napapiiri nu aan poolcirkel? Jawel, napapiiri met twee i's naast elkaar, dat komt heel vaak voor twee letters naast elkaar; niet uit te spreken woorden!)
Heel anders was die poolcirkel dan op de heenreis. Toen zaten we boven op een hoogvlakte, was het koud en regende het iets en had je echt het gevoel: we gaan barre dingen tegemoet. Dat laatste is overigens

meegevallen. De meeste truien zijn in de koffer gebleven en bij de poolcirkel nu hadden we eerder het gevoel de keerkring (die ligt dicht bij de evenaar, red.) over te gaan dan een grens die koude rillingen oproept.
Het centrum hier is trouwens veel grootser opgezet dan in Noorwegen. En ontzettend commercieel. Alleen maar commercieel, zou je kunnen zeggen. In Noorwegen had het nog iets van een plek waar je turen kon in de verten, waar je aan alle stapels stenen kon zien dat iedereen zo´n onzichtbare grens toch wel iets bijzonders vond. Maar hier overheerst het pretpark-idee (alhoewel het meeste net dichtging, we waren er om 6 uur, maar in Finland is het dan al een uur later), met souvenirsshops en vooral de kerstman. Ongelooflijk, wat een potpouri.

Enfin, we hebben die poolcirkel dus al weer achter ons en hebben na Rovaniemi de E4 ook verlaten omdat we een slaapplek zoeken en we niet dichtbij deze doorgaande snelweg (nou ja) willen blijven. Dus zoeken we weg nr. 930 op, die ook richting grens gaat.
Uiteindelijk (temidden van zoveel bos en weinig op toeristen ingesteld valt het niet mee!) vinden we langs een meer weer een heerlijk plekje, waar we aanvankelijk helemaal alleen staan bij een verlaten vacantiepark. In ieder geval kunnen we de dag besluiten door nog eens heerlijk in het meer te gaan zwemmen. Badkleding is overbodig. Niemand is hier te vinden. Alleen later op de avond komt er nog een camper aan zetten.
En voor het eerst merken we rond twaalf uur (1 uur in Finland) weer dat het ietsje donkerder gaat worden. De lamp moet weer aan! Het gaat weer donker worden!! Iets bijzonders!

Het licht verdwijnt
Trouwe lezers zouden kunnen denken: nu is het doel bereikt en zijn ze onderweg terug dus valt er weinig meer te beleven. We hebben al meer gezegd: de weg is de reis, niet het doel oftewel de noordkaap. Dat was de uiterste weg, maar niet de enige. Daarom is ook de terugweg er een van veel ontdekken en zien. Alhoewel, toegegeven, deze eerste dagen zetten we vooral de kilometerstand even wat omhoog. En wat we inmiddels bereikt hebben is dat we al aan de Botnische Golf zitten. Voor de niet zo geografisch ingestelden: dat is de zee die ingesloten wordt tussen Finland en Zweden. Net onder de poolcirkel zijn we (zie de kaart) de Fins-Zweedse grens weer overgestoken en zijn nu inmiddels al weer een stukje gedaald.
Onze dochter dacht dat we nog even een ommetje naar Rusland hadden gemaakt. U hebt gelezen hoe we van die Russische grens e.e.a. gezien hebben, maar om naar binnen te gaan was toch een visum nodig en dat was toch alleen maar geweest voor het 'beleven' en de aantekening op ons landenlijstje (er staan er inmiddels 27 op, incl. Vaticaanstad).
Opvallend was het verschil tussen Finland en Zweden. Finland is vrij vlak en vertoont bijna niets als bos en meren. Zodra je de grensrivier over bent merk je in een ander land te zijn. Niet alleen omdat de munt hier weer ander is (in Finland konden we met Euro's betalen en munten verzamelen voor de liefhebbers. Alleen jammer dat de 1 en 2 cent daar nooit gebruikt zijn en dus niet te vinden!) en de taal anders, heel het land is anders. We hopen dat in de komende tijd weer wat te beschrijven. Inmiddels is er iets heel vreemds gebeurd. Voor ons althans: we zagen vanavond weer lantaarns branden en lichten in huizen. Niet dat het echt donker is, daarvoor zitten we nog veel te hoog, maar je merkt al direct dat het anders is geworden. Hoewel het laat op de avond nog heel licht is (ondanks een donkere lucht deze keer) kun je nog gemakkelijk om je heen zien. en toch komt het al weer dichterbij: het gaat donkerder worden.
Overigens is met deze opmerking iets heel vreemds aan de hand. Ik heb het op de kaart nog eens vergeleken. We zitten nu op de hoogte waar we stonden op 28 juni. Dat was de dag dat we koffie dronken aan de voet van de zeven zusters (weet u nog?). Die avond stonden we boven op een fjell en hebben daar een prachtige foto van gemaakt (zie deze foto gemaakt om 21.59u in week 2). Als ik lees wat ik daar toen geschreven heb dan zie ik het verschil. Toen: En tegelijk overvalt je dan weer dat vreemde als je 's avonds om twaalf uur vanaf je bed dan nog naar de schitterende kleuren in de lucht ligt te kijken en ziet hoe de zon alles in vuur en vlam zet. Het lijkt maar niet op te houden, elke keer is er weer iets nieuws te ontdekken. Het went inderdaad niet, dat het om middernacht nog volop licht is en je rustig tot een uur of één kunt lezen zonder licht aan te hebben.
Nu: verbazen we ons juist er over dat het donker gaat worden. U ziet maar: het hangt er maar vanaf vanuit welke kant je het bekijkt (de fles half vol of half leeg, weet u wel). Vanuit het duister komend verbaas je je over het volle en vele licht. Dat het zooooo lang licht blijft. Van de andere kant komend, gewend aan het altijd maar licht zijn, zie je ineens de schemering en dat het donker kan worden. Dat het al weer zo vroeg donker gaat worden. Dan valt ineens een straatlantaarn op.
Verbazingwekkend dat verschil in beleving. Op praktisch hetzelfde tijdstip de dingen totaal anders zien. Toen: wat is het licht, nu: wt is het donker. Opmerkelijk hoe je zelf tegen de dingen aankijkt.
Een ding moeten we eerlijk zeggen: we zitten iets meer oostelijk, dus het wordt iets eerder (wat zou het zijn? 10 minuten?) donker en de wolkenlaag is vrij dicht vergeleken bij de dag toen. Maar in principe gaat het om één en dezelfde hoogte!! Een prachtige vergelijking voor het leven en ook voor het geestelijke leven trouwens!! Maar da's een andere preek.
Veel fotomateriaal van deze dag is er niet, in tegenstelling tot gisteren was het een regendag. Maar in de komende tijd hopen we hier langs de Botnische Golf menig plaatje te schieten. Met zo'n digitale camera (met dank aan Franca en Marco!) schiet je maar raak en bekijk je 's avonds gewoon wat mooi is en wat niet. Van een onderwerp nemen we soms meerdere foto's, vooral als de lichtomstandigheden niet ideaal zijn. Zo krijgt u in ieder geval het mooiste te zien. Overigens: het is al vaker opgemerkt, de wisseling van het weer is hier enorm sterk.
De ene dag kan het regenen of stormen en de volgende dag is de dag weer zo stralend als je je nauwelijks voor kunt stellen. Zo ook nu dus. Door een superblauwe lucht worden we die morgen gewekt aan de plezierhaven net ten zuiden van Lulea. Het was deze keer even wat langer zoeken, maar we wilden hier blijven om nog een bijzonder bezoek te brengen. Een tip op te volgen die we onderweg gehoord hadden.

Kerkstad

We maken kennis met iets nieuws, althans voor ons was het dat. Een kerkstad. De tip was om als we in Lulea voorbij kwamen ook Gammelstaden te bezoeken, dat er vlak tegenaan ligt. Gammel is Zweeds (en Deens en Noors) voor oud en niet voor gammel. Gammelstaden (of -stad) is het oude Lulea, dat oorspronkelijk een kerkstad was. Een kerk omringd door huisjes (408 staan er hier nog!!) die alleen rond de zondag bewoond zijn als de mensen hier zijn om naar de kerk te gaan.
Een in Zweden vaker voorkomend iets, aangezien er in het verleden 71 van waren, waarvan er nu nog 16 overgebleven zijn (en bewaard worden). Gammelstad is daarvan de beste en mooiste en behoort tot het werelderfgoed van de Unesco (zoals ook de Chinese muur, de pyramide van Egypte en andere unieke dingen uit het verleden die men niet verloren wil laten gaan).
De mensen woonden in hun eigen dorpen of gehuchten. Er kon niet zomaar in elk van die plaatsen een kerk gebouwd worden.
Daarom stond in de hoofdstad van zo´n district de kerk en de mensen trokken dan

regelmatig daarheen, bouwden er zelf een huisje en woonden daar dan rond de zondag.
Naast de kerkdienst werd er dan ook recht gesproken of vergaderd over allerlei regels, zelfs handelszaken gedaan. Voor de mensen van die tijd (de eerste huisjes ontstonden in het midden van de 15e eeuw!) was deze ontmoetingsplaats tegelijk een eerste vrijetijdsbesteding. Immers de zondag zo als rustdag te beleven, betekende ook los te zijn van de dagelijkse beslommeringen. In het eigen dorp daar moest immers hard gewerkt worden om in leven te blijven.
Mogelijk kijken we in Nederland er vreemd tegen aan op deze wijze naar de kerk te gaan (en dan ook niet elke week!), maar we moeten niet vergeten dat de omgeving die tot het district van deze kerk behoorde en waar vandaan de mensen kwamen zo groot was als onze Benelux! De huisjes functioneren tot op de dag van vandaag en mogen niet permanent bewoond worden.
Overigens nog een aardigheidje wat we in Barneveld (en andere plaatsen) nog niet kennen: een van de straten is genoemd naar een speciale functie in deze kerkelijke gemeente, de organist.

Ter ere van onze organisten zetten we dit plaatje er hieronder even op...
Als we later op de dag een bord zien naar de plaats Lövanger, met de vermelding Kyrkbyn, weten we direct waar het over gaat en brengen we nog een bezoek aan zo'n kerkstad, alhoewel veel kleiner en niet zo mooi.

Langs de E4 gaan we zo steeds zuidelijker. Vlak voor Örnsköldsvik verlaten we nu de E4 en gaan zo'n 20 km richting de kust. Daar zou een heel klein gehuchtje zijn, een authentiek vissersplaatsje, weliswaar grotendeels door vakantiegasten bewoond, maar toch de sfeer van vroeger ademend. En inderdaad na enig geslinger komen we aan in Skeppsmalen, een plekje zo mooi en zo vol rust, dat je hier wel dagen zou kunnen blijven. Rond een baai liggen de huisjes, het ruikt er naar vis en zee. Het is er stil. Niemand durft hier de stilte te verstoren.
De kleine baai ligt vlak aan zee, zodat we na een wandeling naar de vuurtoren nog een hele tijd druk doende zijn om van rots naar rots te gaan en zo onze inmiddels grote portie foto's en video nog verder aan te vullen. Tegelijk beseffen we dat je in een foto (of film) wel iets kunt vastleggen, maar nooit kunt weergeven hoe het was. De hieronder staande foto's zullen door anderen wel 'aardig' gevonden worden, maar roepen niet die gevoelswaarde op die het voor ons heeft. Je kunt de context niet meenemen, de sfeer, de hele omgeving, de krijsende meeuwen, de stille kabbelende golfjes en de geur van de vis. Want natuurlijk moeten we in dit plekje ook even wat "röst vik" kopen. Een gerookte vis, die, nadat hij even opde bbq geroosterd is ontzettend heerlijk smaakt.
Het is en blijft nog een stralende dag zodat we nog uren genieten kunnen van de zon (en later de muggen). En nog steeds wordt het niet helemaal donker, hoewel we het vreemd vinden dat het rond middernacht zo half schemerig is geworden.
Een vijfde week is voorbij. Een week waarop we opnieuw met dankbaarheid mogen terugzien.

Links: Skeppsmalen, uitzicht vanuit de camper

Rechts: hier koop je de röstvik