Woestijn
Al met al moeten we de volgende morgen die 110 km opnieuw overbruggen. Saai zou die weg zijn, zo had mijn dochter gezegd. Dat was het dus de dag voor deze reis niet geweest. En toch was deze 110 km niet saai. De weidsheid van de zandvlakte - met hier en daar een struik of boom, zelfs een keer het karkas van een huis en af en toe een onderbreking vanwege de antennes van het mobiele netwerk. Dat is typisch marokaanse: de infrastructuur is goed in orde. Overal heb je internet.
Zelfs dus in de woestijn.Een woestijn die weer anders is dan de echte zandwoestijn, maar niettemin woestijn. Met na die 110 km een woestijnstadje, Tendara genaamd. En na 70 km weer een, Bouafra. En bij elk stadje een uitvoerige politiecontrole, paspoort, autopapieren en een aantal vragen (waarvandaan, waarheen). En nog houdt de woestijn niet op. We komen na weer 49 km (jawel, totaal afgerond 235 plus een boete voor het meer dan 60 rijden op een stuk waarvan je denkt dat die 60 nu voorbij is. Zijweg gepasseerd, geen herhaling, dus gas geven... nee dus. Vijftien euro}. Op dat punt overnachten we bij een soort tuinder (Hoe vindt je die in dit woeste gebied!).

De volgende morgen nog steeds weer woestijnachtige omgeving. Ditmaal minder mooi. Dus wel saai Dan verandert het landschap langzaam. We zien hoe men steeds meer bezig is gebieden te ontginnen. Hele plantages van palmbomen worden aangelegd. Wat voor palmbomen zullen dat zijn? Dadelpalmen of oliepalmen? Dat zou wel mooi zijn, als de palmolie meer vanuit de woestijn wordt geleverd dan van plekken waar het oerwoud moet worden vernietigd en het leefgebied van dieren kleiner wordt. Ik weet het antwoord niet. We komen in Boudnib. Een gedeelte van het laatste stuk weg liep pal naast de Algerijnse grens, althans volgens de grens. De navigatie gaf aan dat we vreselijk terug moesten en omrijden, maar we zetten door. En dan blijkt dat waar de weg en de grens elkaar raken er een heel nieuw stuk weg is gekomen. Geen grens gezien, maar door een prachtig gebied gereden. Met water zelfs! En groene oases.



Mezourga
We wisten niet zeker of we dat zouden halen - de laatste dagen waren veel rijkilometers, al maken we niet eens zoveel uur per dag, lange pauzes. Maar we komen er uiteindelijkk toch. we rijden nog door enkele leuke plaatsen heen die we later zullen bezoeken en rijden dan weer de woestijn in. Overal palmbomen en daarna weer een grote leegte. Tot in de verte de zandduinen van Merzouga opduiken. We zoeken dezelfde camping als vorig jaar op: Haven la Chance, in Hassi Labied, vlak voor Mezourga. Daar staan we opnieuw aan de rand van de Sahara. En wat denkt u van de temperatuur? Vorig jaar (toen 10 mei) 38 graden. Nu, 13 april 2024, 'slechts' 25 graden (wat zouden ze er in NL blij mee zijn!).
We nemen weer enkele dagen de tijd om daar van de omgeving te genieten. Om in de avond de zandduinen in te lopen. Zwaar, maar een heerlijk gevoel, op je blote voeten, door het afgekoelde zand. We zien karavanen trekken van mensen die gezeten op een dromedaris de woestijn in trekken en daar in een tent overnachten. We horen - helaas - ook de squads, die met veel geronk de duinen proberen te overwinnen. Zo wordt er veel genoten.








Wanneer we daarvandaan weer vertrekken rijden we eerst nog naar Mezourgazelf. Erg toeristisch, die laatste plek en overal staan mensen te wachten of melden zich al snel aan je deur om je een ritje of wat dan ook aan te bieden. Wanneer we terugrijden door dat lege gebied komen we eerst in Rissini. Op de heenweg hadden we al gezien dat het een mooi stadje was.

     Mezourga zelf                                                                                                                            De kasbah in Rissini 

Nu zetten we de camper neer en maken wandelingen in verschillende richtingen. Ook vinden we een zaakje waar we de simkaart kunnen opwaarderen. We hadden er een bij Carlos gekocht (Spanje), waar 7.5 Gb op zou staan, maar hij had niet gezegd dat het maar een bepaalde tijd geldig was. Dus lag internet er even uit. Voorlopig kunnen we met 30 Gb wel weer vooruit.
Via Erfoud nemen we nu de R702 in de richting van Tinerir. Vlak voor deze plaats hebben we vorigg jaar overnacht bij een kleine camping annex restaurant. Van de eigenaar hadden we toen een "Canun Berber" gekregen, een soort opwarmkacheltje voor de Tagine. Hij herkende ons nog en herinnerde het zich. Heerlijk opnieuw een tagine besteld.

     Ook in de kasbah   


Uitdaging
De volgende dag wordt een grote uitdaging.
Maar dat weten we van tevoren niet. Vanuit Tinerhor is de beroemde Todrakloof te bezoeken en een eind naar het Oosten ligt de Dadeskloof. Laten we nu eens een rondrit nemen, eerst de Todra, dan via Ait Hani door naar Agoudal en dan terug richting Boumalne Dades, via de Dadeskloof. Schitterend! Die vele verschillende plekken die we gezien hebben. Eerst dus die Todrakloof, maar daar gaat elke toerist heen. Het is er altijd druk, ook met verkopers van souvenirs en vooral tapijten (we hebben er al een!).
Na die kloof is er een groot parkeerterrein, daar stoppen velen. De kloof verder is anders, leeg, slechte weg, smalle wegen, maar berijdbaar. We krijgen zelfs af en toe een duimpje opgestoken dat we dat met die grote camper doen. We zien/zagen - behalve op die camping in Mezourga - nauwelijks campers. Eigenlijk nog geen een, behalve in en net voorbij die kloof.
Later wordt onze weg beter. Vooral wanneer we bij een grote stuwdam komen.Kennelijk nieuw aangelegd. Het enige wat nog ontbreekt is water. De weg erlangs lijkt wel de autosnelweg. Keurig.Maar bij het eerstvolgende dorpje verandert het weer in een kapotte hobbelweg. Niettemin, schitterende dorpjes, wuivende kinderen, een armoedige vorm van bestaan, vervoer per ezel, kleine wagentjes of gewoon op de rug. Pakken gras, stokken, wat er allemaal niet vervoerd wordt! Wat kent Marokko toch grote verschillen. In de steden rijkdom, ook al is het vaak nog betrekkelijk, op het land bittere armoede en de hele dag bezig omte overleven. Teglijk valt op hoeveel mensen doelloos langs de weg hangen en zitten. Geen werk?
Wanneer we Ain Haiti voorbij zijn komen we in het gebergte. Het wordt klimmen. Uiteindelijk zullen we op 2700 mtr uitkomen, veel hoger dan de grote pas over de Atlas, de Tizi-n-Tizka. Dit is de Tizi-Tirherhouzine.

Bovenop een majestueus uitzicht. Wanneer we daar aankomen staat er al een Duitse camper. Hé, toch nog medecamperaars. "Wacht maar, er komen er nog twee". Mensen die met elkaar rijden. We wisselen wat gegevens uit. We vertellen wat hen nog te wachten staat. Nou wacht maar af, de weg die jullie gaan is helemaal verschrikkelijk.


Vijfentwintig
Wie heeft er gelijk? Zij dus. Bij het dorpje Agoudal moeten we linksaf. Bij. Maar wij gaan door het dorpje. Dat is al een crime. Zeer smal, steil, vol kuilen. Een jongetje fietst hard voor ons uit. Aan het eind van het dorp, wanneer we denken: moeten we dat hele eind over een zandweg rijden?, houdt hij zijn hand op. we geven hem een paar snickers, maar dat is niet naar zijn zin. Heel bevelend komt hij over en we laten hem maar achter ons. We vervolgen die zandweg/ dat grindpad (zou de navigatie ons daarom helemaal terug willen leiden? We moeten toch door dit dal kunnen?). Na enkele honderden meters komen we ineens op een brede asfaltbaan. Zie je wel, we hadden om het dorpje heen moeten gaan!
Nu kunnen we opschieten. Een brede asfaltbaan, net nieuw, er zijn nog geen strepen. We maken kilometers. Vijfentwintig lange kilometers zelfs. Bijna op topsnelheid. En steeds op dezelfde hoogte (we zitten nog op bijna 2000 mtr!). Tot ineens: een paar borden, de rem ingetrapt en een stuk wat nog geasfalteerd moet worden. Breed, dat wel, maar hobbelig, vol stenen, er wordt gewerkt, het zal zo wel ophouden. We bneginnen vol goede moed.
Maar opnieuw moeten we vijfentwintig volle kilometers afleggen. Met een snelheid van rond de vijfentwintig. En tot overmaat van ramp gaan we ook nog eens dalen. Haarspeldbochten, geen enkele afrastering dan een paar stenen die de rand aangeven. IJzingwekkende diepten naast ons, geen enkel verkeer (in totaal één auto tegengekomen), het zweet in mijn handen.
Een kaal landschap, vol steengruis en stenen. Geen tijd om alles vast te leggen. Tergend langzaam tikken de kilometers af naar het eerstvolgende dorp, wat de navigatie nu toch maar overgenomen heeft. Daar zal toch wel de asfaltweg weer beginnen? En inderdaad. We zijn dus 50 km die Dadeskloof ingereden en eindelijk weer in de bewoonde wereld terecht gekomen. Pff.
Vermoeiend, zeer vermoeiend. Mijn eigenlijk doel - naar Boulmane Dades heb ik maar opgegeven, op een kleine camping in Ait Oudinar kunnen we eindelijk de motor uitzetten. Een kleine, maar fijne camping. Een eigenaar die alles voor je doet en enkele medereizigers, waarmee je even praat over die verschrikkelijke weg. Eén - met een soort terreinwagen - was er ook over gekomen en vond het een hele prestatie van ons. Doodvermoeid zijn we die avond. Ik van het rijden, Ada van de angst dat er iets niet goed zou gaan. Maar toch vond dat ik het goed gedaan had!


                                                                                                                     Top - Volgende pagina